Importheffingen VS verstevigen positie Edam en Gouda

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 11 2019. Nog geen abonnee? Klik HIER.

Het Parool, april 2019: ‘Trump dreigt met importheffingen van circa $11 miljard aan goederen uit de Europese Unie als reactie op de Europese subsidies voor Airbus, de concurrent van het Amerikaanse Boeing. Op de door de Verenigde Staten uitgebrachte lijst bevinden zich ook producten die vanuit Nederland komen, waaronder kaas’. Inmiddels weten we dat Edam en Gouda, voor Nederland belangrijke exportproducten naar de Verenigde Staten, niet worden geraakt. Uit analyse van Annual Insight blijkt dat dit eigenlijk nooit het geval was.

De lijst met importheffingen is opgedeeld in twee verschillende secties. Sectie 1 gaat over zaken als helikopters en vliegtuigonderdelen. Sectie 2 gaat over een groot aantal producten waaronder zuivelproducten (code 04). Aan de diverse codes op de lijst zijn importheffingen toegewezen. Een vergelijk van de codes op de lijst, met de data uit de Annual Insight Market Monitor, wijst uit dat de codes waaronder Nederland Gouda en Edam naar de Verenigde Staten exporteert, nooit bedreigd zijn geweest.

Welke codes stonden er dan wel op? Een bredere beschouwing. De totale export van zuivel vanuit Nederland naar de Verenigde Staten in 2018 bedraagt circa € 80 miljoen, waarvan 90 procent kaasproducten behelst; 16 miljoen kilo aan Nederlandse producten. De grootste categorie hierbinnen is ‘kaas, exclusief verse en verwerkte kaas’, met een waarde van € 68 miljoen. In deze categorie zijn vier codes opgenomen, waarvan er slechts twee belast zijn. De twee niet-belaste codes zijn die waaronder Nederlandse Edam en Gouda naar de Verenigde Staten worden geëxporteerd (deze hebben nooit op de lijst gestaan). De andere twee codes, ‘overige kazen’, staan wel op de lijst en worden sinds 18 oktober 2019 belast met een extra importheffing van 25 procent.

Importheffingen andere EU-lidstaten

Edam en Gouda – code 0406.90.16 op de in oktober uitgebrachte lijst – krijgen wel een importheffing wanneer deze uit Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk komt (zie onderdeel 3) Nederland wordt in dit rijtje niet genoemd. De waarde van de export van dit product voor deze drie landen is respectievelijk € 2 miljoen, € 2,3 miljoen en € 11,6 miljoen.

Je zou kunnen concluderen dat de concurrentiepositie van Nederland is versterkt door de maatregelen van Trump. Hoewel Edam en Gouda een quotum heeft van bijna 6,5 duizend ton vanuit de EU, is 90 procent hiervan voor Nederland. Het overige gedeelte komt uit Duitsland, maar misschien schuift dit dus ook wel door naar Nederland.

Huidige status

Hoe gaat het verder? Met de uitvoer van Edam en Gouda gaat het goed. Recentere handelsdata van 2019 (tot en met juni) laten geen daling zien van de export van Edam en Gouda, maar een stijging ten opzichte van 2018. Het volume ligt op 3,4 duizend ton (stijging van bijna 200 ton), met een gemiddeld hogere prijs van € 5,62 (stijging van bijna € 0,40). De overige € 32 miljoen zou vanaf 18 oktober belast zijn met een extra importheffing. Binnen deze segmenten heeft Nederland een kleiner marktaandeel in de Europese export. Het voordeel is dat andere Europese landen ook belast worden met importheffingen, maar Nederland speelt hier ook tegen niet-Europese landen zoals Canada.

Het is de vraag wat de exacte invloed gaat zijn van de heffingen op de exportvolumes.

Analyse handelsdata

Intussen kunnen we analyseren welke landen er potentie bieden om de getroffen kaas naartoe te exporteren. Namen die hier opvallen door een sterke groei én significant volume zijn bijvoorbeeld Japan, Mexico, Chili en Tsjechië.

Handelsdata kunnen met slechts anderhalve maand vertraging worden geanalyseerd. Zij bieden zo goed inzicht in de implicaties van de ontwikkelingen. Het bovenstaande maakt in ieder geval goed duidelijk dat het essentieel is om op basis van feiten beslissingen te nemen en om de ontwikkelingen nauwgezet te blijven volgen.

Robert den Hertog is Industry Lead Zuivel bij Annual Insight.

Hoe kwam de commotie rond Gouda en Edam tot stand?

Gouda en Edam kazen stonden op de in april door de VS uitgebrachte lijst. Producten worden op ­verschillende manieren geclassificeerd en opgenomen in de ­handelsdata. De waarde van de Gouda en Edam die in de lijst stond was € 0. De relevante codes 0406.90.16 en 0406.90.18 stonden niet op de lijst, wat betekent dat Gouda en Edam nooit zijn bedreigd met extra importheffingen.

De AnnualInsight Market Monitor biedt maandelijks inzicht in de landelijke productievolumes en internationale handelsstromen van belangrijke voedingsmiddelen, in een interactieve BI-omgeving. Daarmee krijgt de gebruiker de mogelijkheid de omvang van een markt te bepalen en zijn aandeel hierin. Ook groeimarkten en trends kunnen worden gesignaleerd, inclusief het aandeel van de gebruiker in de exportstroom naar bepaalde landen.