Geris en Solarec: samen meer uit mozzarellamarkt halen
Mozzarella is een wereldwijde groeimarkt. Dat biedt perspectief voor zuivelondernemingen die met een beter rendement melkveehouders aan zich willen binden. In een markt met een krimpende melkaanvoer sta je samen sterker, zo weten ook handelsonderneming Geris en zuivelproducent Solarec.

Tekst: Jeen Akkerman
Vlak voor de jaarwisseling hebben ze groen licht gekregen van de ACM voor hun begin december aangekondigde krachtenbundeling. De Nederlandse handelsonderneming Geris en de Belgische zuivelproducent Solarec gaan samenwerken om sneller te groeien in mozzarella. Solarec koopt zich voor 25 procent in bij Geris, als aandeelhouder. Daarmee krijgt de laatstgenoemde een partner aan boord die tevens leverancier is. En Solarec verstevigt de banden met een afnemer die sterk is in de afzet van kaas, met name mozzarella. Solarec neemt de aandelen over van investeringsmaatschappij Mountain View Capital Partners. Oprichter en grootaandeelhouder Ziad Geris van de handelsonderneming behoudt zijn meerderheid van bijna 70 procent.
Mozzarella
De twee ondernemingen werken al langer samen. De onderlinge gesprekken en contacten zijn geïntensiveerd toen Solarec besloot een fabriek voor industriële mozzarella te bouwen. CEO Louis Ska legt uit: “Wij produceerden vooral commodities zoals mager melkpoeder en boter voor internationale markten. De vooruitzichten daarvoor zijn minder gunstig, vooral omdat grote landen als China, Rusland, Belarus en India hun productiecapaciteit opvoeren. Daarom kiezen we voor diversifiëring naar hoogwaardiger producten met een beter groeipotentieel.” Daarbij is mozzarella een voor de hand liggende keuze. Ziad Geris: “Je ziet die markt wereldwijd jaar op jaar groeien. Dat heeft te maken met het voedingspatroon dat meer en meer gaat naar bewerkte, samengestelde producten zoals pizza en kant-en-klaar maaltijden. De nieuwe generatie consumenten is minder geïnteresseerd in klassieke kazen met uitgesproken, sterke smaken. Jongeren kiezen voor gemak en kaas met een neutrale smaak.”
Schaarste van melk
Bij de bouw van de nieuwe fabriek in België heeft Geris diverse hand- en spandiensten verleend. “Als je opstart heb je geen strakke productieplanning. Geris maakte zijn reputatie van service-verlener uitstekend waar, door steeds onze productie zo goed mogelijk tot waarde te brengen”, licht Ska toe. Tijdens de gesprekken is ook de dreigende schaarste van de grondstof melk aan bod gekomen. Zowel in Nederland als in België zal de melkaanvoer krimpen, onder andere als gevolg van striktere milieuregelgeving. “Van onze melkveehouders is het merendeel 55 jaar of ouder en velen hebben geen opvolger”, voegt Ska toe. “Wij willen groeien, wat alleen kan als we voldoende hoogwaardige zuivelproducten kunnen verhandelen. Dus we moeten ervoor zorgen dat we een groter deel van de totale markt veroveren als de melkaanvoer gaat krimpen”, zegt Ziad Geris.
Data
Samen verwachten ze hun positie te versterken. Allereerst door te bouwen aan een sterke mozzarellaketen. Ook afzet van melkpoeders van Solarec via Geris is een optie. Ten slotte is de uitwisseling van data een kans. Solarec krijgt meer en sneller informatie over wat in de afzetmarkten speelt en gaat spelen, Geris krijgt meer inzicht in de te verwachten aanvoer. Gevraagd naar een concreet voorbeeld, noemt Ska dat een uitbraak van blauwtong in melkvee verstrekkende en langdurige gevolgen kan hebben voor de gezondheid van melkvee en dus voor de melkaanvoer. Dat kan betekenen dat Geris, dat zich meer en meer richt op hoogwaardige zuivel, maar beter even niet te veel verkoopcontracten kan afsluiten voor de langere termijn, maar zich meer richt op de spotmarkt.
Verdubbeling
De plannen gaan verder. Solarec verwacht binnen enkele jaren de productie van mozzarella te verdubbelen door een tweede lijn bij te plaatsen in de nieuw gebouwde fabriek. De capaciteit gaat dan van 30.000 naar 60.000 ton per jaar. Ter vergelijking: Milcobel, binnenkort onderdeel van Royal FrieslandCampina, produceert jaarlijks 65.000 ton en Royale A-ware in zijn fabriek in Heerenveen 45.000 ton, waarvan een groot deel nu nog wordt afgezet naar FrieslandCampina.
In het persbericht van begin december noemt Geris ook “kansen om voorwaarts in de keten verder te integreren”. Wat bedoelt hij daarmee? “Ik kan me voorstellen dat we ook kaas voor de retail gaan verpakken. Want samen met Solarec hebben we een unieke positie, waarbij we niet alleen ‘closer to the cow’ komen, maar ook ‘closer to the consumer’.” Om zo’n stap mogelijk te maken heeft de ondernemer alvast besloten om de logistieke faciliteiten, onder andere de verpakkingsafdeling, op zijn vestiging in Nederweert komend jaar te verdubbelen. Hij wijst naar het groene grasveld voor het gebouw. “Op die grond hebben we een bouwvergunning.”
Vertrouwen
De verschuiving naar productie van mozzarella met de daarbij aansluitende verwaarding van wei-eiwitten is voor Solarec een mooie basis om het vertrouwen bij de leverende melkveehouders te versterken. “Mager melkpoeder en boter hebben niet alleen slechtere vooruitzichten, de prijsschommelingen zijn bij deze producten ook heftiger dan die van mozzarella en wei-proteïnen”, aldus Louis Ska. De combinatie van een hogere melkprijs die ook nog eens minder fluctueert, moet voldoende zijn om de melkaanvoer bij Solarec op peil te houden; onder andere door melkveehouders los te weken bij andere Belgische zuivelfabrieken. En mocht dat onvoldoende lukken, kan Geris dan helpen door ook in verse melk te gaan handelen? Beide heren kijken elkaar aan. Ze zeggen niets, behalve een bevestigend knikje als we vragen ‘zou het kunnen?’.
Zuivelhandelaar Geris
Ziad Geris, telg uit een familiebedrijf in transport, is gaan werken bij Interfood, een van de grootste handelsondernemingen in zuivelproducten. Daar leert hij het vak, om in 2009 zelf te starten. Hij ontwikkelt het concept DAAS, wat staat voor ‘Dairy as a service’. Naast de service in verkoop en (financieel) risicobeheer die iedere zuivelhandelaar biedt, is Geris uniek met deels eigen transport en een opslag- en verpakkingseenheid. Partijen kaas die niet juist zijn gesneden of verpakt, kan het bedrijf herverpakken en zo beter tot waarde brengen dan andere bedrijven. Mede op basis daarvan weet het bedrijf de afgelopen vijftien jaar uit te groeien tot een specialist in kaas en boter, met een jaarlijks volume van 100.000 ton. Bij Geris werken ongeveer 75 mensen. De onderneming heeft een dochterbedrijf in Italië met eigen opslag- en verpakkingsfaciliteiten voor kaas. Een andere dochter heet ZZA en is producent van IQF (Individual Quick Frozen) mozzarella voor de pizza-industrie.
Zuivelcoöperatie Solarec
Solarec is de grootste zuivelonderneming in België, ontstaan in 1965. Het bedrijf is eigendom van de coöperatie Laiterie des Ardennes. Daarnaast zijn drie kleinere coöperaties aangesloten, twee uit Noord-Frankrijk en één uit Luxemburg. Jaarlijks verwerkt de onderneming 1,6 miljard liter melk. Er werken 600 mensen op twee locaties: de oorspronkelijke fabriek in Recogne en de nieuwe productielocatie voor mozzarella in Baudour. De ongeveer 2.000 melkveehouders die hun melk aan Solarec leveren hebben hun bedrijven slechts voor een deel in de regio Ardennen, evenveel melk komt uit het gewest Vlaanderen. Mager melkpoeder en boter van de onderneming vinden hun weg naar 80 landen wereldwijd. Met UHT-melk heeft het bedrijf ongeveer de helft van de Belgische markt in handen. De strategie van de onderneming en de coöperatieve eigenaren is minder afhankelijk te worden van basiszuivel voor de wereldmarkt met een sterkere positie in hoogwaardige producten in Europa. Zodat de melkveehouders zich (blijven) herkennen in de slogan ‘betrouwbaar van nature’ en graag hun melk blijven leveren.