Yakult leerde Europeanen levende bacteriën eten
Ongeveer een jaar geleden, op 28 maart 2024, bestond Yakult Nederland in Almere precies 30 jaar. Het jubileum is zonder veel uitbundigheid gevierd. Geheel in lijn met de Japanse inborst, die vooral staat voor kwaliteit en een consistent verhaal: ook de twee pijlers onder het succes van Yakult.
Directeur Hiroyusu Matsubara van Yakult: “Het is ons gelukt om onze denkwijze en ons product bekend en geliefd te maken.”
Tekst: Jeen Akkerman
Op de vraag waar hij het meest trots op is, antwoordt Hiroyusu Matsubara – de huidige directeur van de onderneming: “Dat we hier dertig jaar geleden met een compleet nieuw gedachtegoed zijn gestart. En dat het ons is gelukt om niet alleen in Nederland, maar ook in andere Europese landen, onze denkwijze en ons product bekend en geliefd te maken.” Dat product is een gefermenteerde zuiveldrank in de bekende kleine flesjes die elk maar liefst 20 miljard speciale bacteriën bevatten. En die kunnen de darmflora van de mens positief beïnvloeden. Het is geen garantie voor gezondheid, daarvoor is de samenstelling van ieders individuele darmflora te divers. Maar het kan een zinvolle aanvulling zijn, ook in een dieet dat al andere gefermenteerde zuivelproducten zoals yoghurt of kwark bevat.
Maar het simpele feit dat het opeten van levende bacteriën goed kan zijn voor je gezondheid, was in het Nederland van 1994 zeker geen gemeengoed. “Veel mensen associeerden bacteriën vooral met slechte hygiëne of zagen deze micro-organismen als potentiële veroorzakers van ziekten. We hebben dus veel energie gestoken in het uitleggen van ons verhaal en het delen van onze onderzoeksgegevens”, verklaart Matsubara.
Shirota
Nu waren die gegevens ruimschoots voorhanden. Al in de jaren dertig startte de Japanse medicus Minoru Shirota met de productie van Yakult. Hij deed dat na jarenlang onderzoek naar bacteriën met een positief effect op de menselijke gezondheid. Uiteindelijk isoleerde hij een melkzuurbacterie-stam, die sterk genoeg is om de maag te passeren en levend in de darmen aan te komen. Daar verhoogde hij het aantal goede bacteriën (lactobacillen en bifidobacteriën). Deze stam kreeg uiteindelijk ook de naam van zijn ontdekker: L. casei Shirota.
De productie van het drankje Yakult is daarna in principe eenvoudig. Men neme mager melkpoeder, lengt dat aan met water, mengt de ontstane vloeistof met de Shirota-bacteriën en de fermentatie begint. Als het product gereed is en voldoende bacteriën bevat, wordt het gekoeld, zodat de bacteriën in een soort slaapstand komen. Daarna worden de flesjes gevuld en gedopt en zijn ze klaar om naar de supermarkt vervoerd te worden.
Kwaliteit
Matsubara tekent aan dat het eenvoudig klinkt, maar dat een specifieke kwaliteit mager melkpoeder vereist is, evenals zeer zuiver water. En er dient strikt hygiënisch te worden gewerkt met voortdurende kwaliteitscontrole bij alle stappen in het proces. Dat dit geen verkooppraatje is, is ook te zien bij een bezoek aan de fabriek in Almere. Alle RVS apparatuur glimt je tegemoet, ook onderdelen die al 30 jaar oud zijn, zien er uit als nieuw.
De benodigde kwaliteit melkpoeder speelde destijds mede een rol om te kiezen voor zuivelland Nederland om de Europese fabriek van Yakult te bouwen. “Hier in Almere is ook voldoende schoon water beschikbaar”, aldus de directeur. “En we waren en zijn enthousiast over de goede logistieke voorzieningen in Nederland.”
Miljoenen flesjes
Bij die logistiek gaat het niet alleen om de aanvoer van verse bacteriën uit Japan – dat gebeurt elke twee jaar, waarna de bacteriën in het laboratorium in Almere worden vermenigvuldigd. Veel belangrijker is het transport van de miljoenen flesjes met Yakult. Niet alleen naar de Nederlandse retail, maar in toenemende mate ook naar die in andere Europese landen. Matsubara somt de belangrijkste op: Duitsland, Oostenrijk, Verenigd Koninkrijk, Ierland en Italië. In totaal levert de Almeerse vestiging nu aan 13 Europese landen.
Dat de aanpak van de Japanse onderneming succesvol is, blijkt wel uit de cijfers: alleen in Nederland worden dagelijks meer dan 170.000 Yakult flesjes leeggedronken. De groei is stabiel, ook in andere Europese landen. Tijdens corona steeg de afzet extra snel, daarna was er even een dipje, maar inmiddels zet de stijgende lijn zich voort.
Fermentatie
Daarmee is Europa een belangrijk onderdeel van Yakult wereldwijd. In diverse continenten heeft het concern, dat een jaaromzet kent van ruim € 3 miljard, eigen productielocaties zoals in Almere. Ruim 40 miljoen consumenten in de VS, India, Zuidoost-Azië en China, Zuid-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland en Europa drinken Yakult producten. De in 1982 overleden grondlegger Shirota zou er trots op zijn. Zijn filosofie, die binnen Yakult ook wel ‘Shirota-ism’ wordt genoemd, gaat uit van drie principes: ‘voorkomen is beter dan genezen’, ‘een gezonde darm leidt tot een lang leven’ en ‘iedereen moet zich ons product kunnen veroorloven’.
Die principes hebben Yakult groot gemaakt in wat Matsubara de derde generatie zuivelproducten noemt: die met functionele ingrediënten. De eerste generatie was verse melk, de tweede was houdbare zuivelproducten zoals kaas en boter. En wanneer komt de vierde generatie, wellicht op basis van de veelbesproken micro-fermentatie? Het lijkt voor de hand te liggen dat Yakult met al zijn kennis en ervaring in de wereld van bacteriën en fermentatie hier ook een rol gaat spelen. Matsubara glimlacht een Japanse glimlach.