Arla belooft Nederlandse retail succes met verse zuivel

Tekst: Bert Kleiboer

De afgelopen jaren heeft het Zweeds-Deense Arla Foods steeds een stabiel resultaat geboekt (zie kader). Het coöperatieve concern is internationaal actief met een strategie waarin A-merken een belangrijke rol spelen. Behalve in Scandinavië heeft de coöperatie ook grote productieketens in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. In Nederland verwerkt Arla melk sinds 2009. De gelegenheid ontstond bij de vorming van FrieslandCampina, waarbij de mededingingsautoriteit bepaalde dat enkele activiteiten moesten worden afgestoten. Arla verwierf de fabriek in Nijkerk.

Cluster Nederland, België, Frankrijk

Binnen het Arla-concern is de Nederlandse activiteit relatief klein. De groeicijfers zijn echter bovengemiddeld. De omzet van het marktcluster Nederland, België, Frankrijk nam met 4,1 procent toe. Volgens Arla is het marktaandeel voor de categorie verse zuivel in Nederlandse supermarkten 11,5 procent. Hoe doet Arla dat? En hoe denkt het bedrijf te kunnen blijven groeien? We vragen het aan senior vicepresident Esther Tromp-Strijdveen, die sinds begin 2025 de leiding heeft over de marktcluster. In die rol volgt ze Mark Boot op, die ‘executive vice president’ voor Arla Foods Europa is geworden.

“We onderscheiden ons met de samenwerking met onze klanten, gericht op groei van de categorie”, zegt ze. “In verse zuivel is nog steeds groei mogelijk, maar er vindt wel een verschuiving plaats. Voor basisproducten als melk en yoghurt zie je een geleidelijk dalende lijn, tegelijkertijd zijn er andere segmenten die enorm hard groeien. Wij laten dat zien met producten als Skyr, Arla Protein en LactoFree, Melkunie Breaker. Ook Arla Biologisch laat groei zien. Je ziet ook veel ontwikkeling in verpakkingsvormen. Waar vroeger één groot pak op tafel stond, zie je nu vier kleine verpakkingen met verschillende smaken. Samen met de klant kijken we naar consumentengedragingen en ontwikkelen daar oplossingen voor. De kennis en ervaring die we meebrengen als onderdeel van Arla Foods helpt daarbij. In Scandinavië lopen ze voorop met aandacht voor gezondheid, productontwikkeling en duurzaamheid. Wij brengen vooruitstrevende inzichten mee naar de Nederlandse markt, die we doorvertalen naar een samenwerking met de boeren.”

Lokale productieorganisatie

Tromp-Strijdveen werkt sinds 2018 bij Arla. Als senior sales director was ze verantwoordelijk voor de verkoop. In haar nieuwe rol heeft ze ook te maken met de productieorganisatie en samenwerking met de boeren. In Nederland zijn ruim zeventig melkveehouders lid van de coöperatie Arla Foods. Voor biologische melk is er een strategische samenwerking met leverancierscoöperatie Eko Holland. Arla verwerkt in Nijkerk ongeveer 300 miljoen kilo melk op jaarbasis tot dagverse zuivel voor supermarkten onder de merken Arla en Melkunie en private labels voor klanten. Ongeveer tweederde van de zuivel die de cluster Nederland, België en Frankijk verkoopt, komt uit Nijkerk. De rest wordt gemaakt op andere productielocaties. Zo komt Arla Skyr uit Duitsland (locatie Pronsfeld) en Lurpak-boter uit Denemarken. Een eigen lokale productieorganisatie in Nederland is belangrijk voor Arla, zegt Tromp-Strijdveen. “Onze klanten waarderen ons omdat we snel kunnen schakelen. Met een eigen fabriek kunnen we dingen uitproberen. Daar zit een deel van onze kracht; ook op gebied van duurzaamheid.”

Arla Foods Nederland maakte afgelopen jaar bekend het lokale Nederlandse merk Melkunie verder te verduurzamen door dit onder het keurmerk Beter voor Natuur & Boer te brengen. In het voorjaar van 2025 zullen de eerste pakken met dit keurmerk in het koelvak van de supermarkt staan. Om de groei van de afgelopen jaren voort te zetten, zoekt het bedrijf nieuwe leden, die weidemelk kunnen leveren of onder het keurmerk Beter voor Natuur & Boer kunnen produceren.

In de huidige markt trekt iedereen aan melkveehouders. Waarom zouden boeren voor Arla kiezen?
“In de eerste plaats: we hebben de ambitie  te blijven groeien in de markt en die maken we waar. Ten tweede: we hebben ambities voor een duurzame toekomst. Met ons duurzaamheidsprogramma FarmAhead bieden we onze leden intensieve begeleiding en tools om hun duurzaamheidsprestaties te meten en te belonen. En ten derde: als je als melkveehouder instapt op het ‘Beter voor’-traject, ontvang je tot vijf cent per kilo melk extra en de toeslag voor dit programma is drie jaar gegarandeerd. We hebben geen wachtlijst om in te stromen in het programma.”

 Alle zuivelbedrijven hebben duurzaamheidsprogramma’s en bijzondere melkstromen. Dat is toch nauwelijks bijzonder?
“Ik vind dat we – vanuit Arla Foods – koploper zijn met ons duurzaamheidsprogramma. We kijken verder dan de criteria voor de komende paar jaar. We werken aan een toekomstbestendig model dat wetenschappelijk onderbouwd is; we voldoen aan de internationale standaard van het Greenhouse Gas Protocol. Ook bijzonder is dat we een kleinschalige organisatie hebben en tegelijkertijd onderdeel zijn van een succesvolle mondiale speler. We hebben korte lijnen en hebben persoonlijk contact met elkaar. We kunnen in Nederland lokaal het gesprek voeren met onze klanten en melkveehouders vanuit de inzichten, de kracht en de reputatie van een internationale coöperatie.”

Arla Foods: winstgroei van gunstige markt A-merken  

Arla Foods boekte over 2024 een sterk financieel resultaat. De omzet komt uit op €13,8 miljard (+0,7 procent), de netto winst is €401 miljoen (+5,5 procent ). CEO Peder Tuborgh schrijft de winstgroei toe aan een gunstige markt. De verbeterde koopkracht van consumenten in met name Europa, pakte goed uit voor de verkoop van A-merkproducten, die belangrijk zijn in de strategie van het Scandinavische concern. De merken Arla, Lurpak (boter), Puck (zuivel Midden-Oosten), Castello (kaas) en Starbucks (zuiveldranken met koffie) realiseerden een volumegroei van 3,7 procent. Een jaar eerder was nog sprake van een daling van 0,7 procent. De hoeveelheid verwerkte melk nam af van 13,9 miljard kg in 2023 naar 13,7 miljard kg afgelopen jaar. Het coöperatieve concern keert een nabetaling van 2,2 eurocent per geleverde kg melk uit als dividend aan de leden, in totaal € 292 miljoen. Voor Arla is dat een record. De nabetaling komt bovenop een prestatieprijs van gemiddeld 50,9 eurocent/kg.

Duurzaamheidsprogramma FarmAhead

Arla meldt dat de uitvoering van zijn duurzaamheidstrategie en de vermindering van de CO₂-emissies op schema liggen. Voor de verduurzaming op melkveebedrijven werkt de coöperatie met het programma FarmAhead. Dat biedt de leden instrumenten om hun duurzaamheidsprestaties te meten en te stimuleren. Deelnemers kunnen op verschillende onderdelen punten verdienen, die zijn gekoppeld aan een beloning. In de markt vertaalt Arla Foods dit naar het zogenoemde FarmAhead Customer Partnership. Dat levert betere contracten op omdat afnemers de duurzaamheidsdata kunnen benutten voor hun eigen rapportage. Arla Foods zegt dat inmiddels voor ruim 4 miljard kilo melk contracten zijn afgesloten, bijna dertig procent van de totale melkplas.

Verwachting 2025

Arla verwacht voor 2025 een stijging van de omzet naar een niveau tussen € 14,5 en € 15,3 miljard, mede dankzij hogere prijzen. De winst zal naar verwachting binnen de doelstelling van 2,8 tot 3,2 procent van de omzet blijven. Topman Tuborgh houdt daarbij wel een slag om de arm vanwege de aanhoudende geopolitieke onrust en de dreiging van handelsconflicten. De hoge zuivelprijzen en de economische onzekerheid hebben effect op het consumentengedrag, verwacht Arla. Het bedrijf gaat ervan uit dat de verkoop van A-merken 1 à 2 procent terugloopt, ten gunste van huismerken.

Europa

Arla Foods is georganiseerd in vier businessgroepen. De grootste is gericht op de productie en verkoop van consumentenzuivel in Europa en is goed voor 59 procent van de omzet. In 2024 groeide de omzet met 1,0 procent tot € 8,1 miljard. In omvang is businessgroep ‘Global industry sales’ (bulkproducten voor industriële afnemers) nummer 3 . Deze verwerkte in 2024 een kleiner volume, omdat Arla meer melk kon verwaarden via de lucratievere detailhandelsactiviteiten. De omzet kwam uit op € 2,2 miljard (-0,1 procent). De businessgroep ‘International’ – voor markten buiten Europa – zag de omzet met 1,5 procent dalen en kwam uit op ruim € 2,4 miljard. Ara Foods Ingredients realiseerde de grootste omzetstijging: +5,4 procent tot ruim € 1,0 miljard. Binnen de businessgroep Europa steeg de omzet van marktcluster Nederland, België Frankrijk bovengemiddeld: met 4,1 procent, tot € 509 miljoen. Van de clusteromzet wordt 407 miljoen in Nederland gerealiseerd. Het marktaandeel voor de categorie verse zuivel in Nederlandse supermarkten nam volgens Arla toe van 11,1 naar 11,5 procent.