Brabantse melkveehouders maken klimaatneutraal kaas
Melkveehouderij De Crom in Knegsel gooide het roer rigoureus om: van melk leveren naar kaasmaken en dat klimaatneutraal. In hun zoektocht naar een andere manier van melk verwaarden kwamen de Brabantse melkveehouders Wilco en Frank de Crom uit bij kaasmaken. “CO2-neutraal kaas produceren is onze manier om als ondernemers en als bedrijfsopvolgers vooruit te kijken.”
Tekst: Ria Besseling
Wilco en Frank de Crom: “De naam Nieuwerwets duidt op het oude ambacht, gemaakt op eigen erf en op nieuwe wijze.”
Wilco en Frank de Crom houden op hun bedrijf in het Brabantse Knegsel 160 koeien. Rond 145 dieren leveren 4.000 liter melk per dag. De helft gaat naar Nemelco, onderdeel van Vreugden-hil Dairy Foods. De andere helft van het volume verdwijnt in de nieuwe kaasmakerij. Het doel is om ongeveer 85 procent van de melk zelf te verwerken tot kaas. De capaciteit van de kaasmakerij moet uiteindelijk tussen de 120.000 en 150.000 kilo kaas per jaar schommelen. De eerste kazen onder het merk Nieuwerwets gaan inmiddels naar speciaalzaken en supermarkten in de regio.
Lang traject naar kaasmaken
Aan de stap naar kaasmaken ging een lang traject vooraf. Denk aan cursussen kaasmaken, talloze bezoeken aan collega-kaasmakers en toekenning van een Europese Leader-subsidie voor initiatieven om de regio te versterken. “De subsidie is toegespitst op Brainport Regio in combinatie met voedselproductie en op de verbinding stad-land”, vertelt Wilco de Crom, die van dit geld ook het Kaas Innovatie Lab bouwde. Alles bij elkaar betekende de nieuwbouw bij de melkveehouderij aan de rand van Knegsel een project dat startte vanaf € 1 miljoen investering.
‘’Wij zijn de eerste CO2-neutrale kaasmakerij op het boerenerf inclusief pasteurisatie. Er zijn misschien meer collega’s die kaas CO2-neutraal produceren, maar het gaat dan om rauwmelkse kazen. CO2-neutraal produceren is door subsidie bereikbaar geworden.” Ook werkt de familie De Crom samen met de opleidingen Food Innovation en Voedseltechnologie van HAS Hogeschool en deze maand starten de eerste innovatieonderzoeken in het Kaas Innovatie Lab.
Kaas klimaatneutraal: extra onderscheid
Is voor de gemiddelde zelfzuivelaar CO2-neutraal geproduceerde kaas een ver-van-mijn-bed-show, voor steeds meer bewuste consumenten biedt het een extra meerwaarde. Toch blijft smaak voor de consument het allerbelangrijkst, stelt De Crom resoluut.
De investeringskosten om CO2-neutraal te kunnen produceren zijn aan de voorkant erg hoog. “We werken met elektrische en thermische energie, dus niet met aardgas of een houtkachel. De elektriciteit komt van 1.500 zonnepanelen die we via een trafo op het net aanleveren. Een deel van de zonnepanelen, ongeveer zestig stuks, is thermisch om zonnewarmte op te vangen. Deze warmte wordt via twee warmtepompen ingezet voor het verwarmen van proces-, tap- en waswater in het kaasproces.”
De kaasmakerij van melkveehouderij De Crom.
Het pasteurisatiegedeelte functioneert voor een fors deel op energie van de zonnepanelen. “Elektrisch pasteuriseren met een doorstroompasteur is vrij uniek in de sector, maar we hebben voldoende energiecapaciteit voor productie met als voordeel vrij lage kosten door onze eigen stroomvoorziening. Deze manier van produceren wordt steeds kritischer bekeken, zeker naar de toekomst toe. CO2-neutraal kaas produceren is onze manier om als ondernemers en als bedrijfsopvolgers vooruit te kijken.”
De Crom werkte voor de bouw en het installatiegedeelte samen met diverse partners. Het melkveebedrijf kwam uit bij Hekking Metaal als leverancier van kaasinstallaties en installatiepartner na contact met kaasmakerij Olieman in Reeuwijk. Hier bouwde het installatiebedrijf een productielocatie voor rauwmelkse kaas dus zonder pasteurisatie. AGB Bouw in Stolwijk werd eveneens als partner bij de bouw betrokken.
Recepten
Een voedseltechnoloog ontwikkelde een serie recepten voor de Nieuwerwets kaas. Wilco: “De naam Nieuwerwets duidt op het oude ambacht, gemaakt op eigen erf en op nieuwe wijze. De kaas is als Kaas van de Boerderij gepasteuriseerd 50+ op de markt in de varianten jong, jong belegen en belegen. Ook is de eerste batch 30+-kaas gemaakt waarmee Nieuwerwets verdergaat. Daarnaast zijn er plannen voor het ontwikkelen van kruidenvarianten samen met het Innovatielab.”
Vanaf deze zomer gaat ook het transport klimaatneutraal: de kazen gaan dan met elektrisch vervoer naar de afleveradressen in de regio. Wilco: “Zo houden we de korte keten in stand en blijft het een klimaatneutraal geproduceerd streekproduct.”
De kaasmakerij
Jurry Hekking Metaal & Machinebouw installeert onder de merknaam Ante machines en installaties voor kleine en middelgrote kaasmakerijen en zuivelfabrieken tot een capaciteit van 8 tot 10 miljoen liter melk per jaar. De kaasmakerij bij melkveebedrijf De Crom beslaat in totaal circa 1.200 m2. De nieuwe proceslijn heeft een batchgrootte van 4000 liter. Op dit moment wordt er een batch per dag gedraaid. Opschalen naar drie batches per dag binnen het gebouw is mogelijk.
De elektrische warmwatervoorziening is afgestemd op de behoefte van het pasteurisatieproces. De energie voor warmwatervoorzieningen wordt meestal uit hout, olie, aardgas, propaan of diesel gehaald. Bij melkveebedrijf De Crom wordt er op de eigen locatie dusdanig veel elektriciteit opgewekt dat er voldoende capaciteit is voor het elektrisch verwarmen van het pasteurisatieproces.