Kaashandel in 2019: meer volume tegen hogere prijs

De Europese kaasexport (EU-28) nam van 2018-2019 toe met bijna 200.000 ton (6 procent),€ 1 miljard in waarde en € 0,05 per kilogram. De totale kaashandel in de EU kwam in 2019 uit op 3,517 miljoen ton, waarvan bijna 3 miljoen ton binnen Europa blijft. Via drie assen laten we zien waar de grootste ontwikkelingen op het gebied van het exportvolume plaatsvinden.

1. Producten

De top 5 kazen binnen de totale export maken 62 procent uit van het geheel in 2019. Hierbinnen is met name een sterke stijging te zien van cheddar (vooral gestuwd door Ierland), geraspte kaas (Nederland) en in mindere mate mozzarella (Duitsland). Naast de top 5 zien we interessante ontwikkelingen in de overige kaastypen, zoals cantal/cheshire (293 procent groei), pecorino (27 procent) en provolone (22 procent).

2. Landen

De top 5 landen binnen de totale export maken 70 procent uit van het geheel in 2019. De sterke stijging van Ierland is gerelateerd aan cheddar. Verder vallen ontwikkelingen in een aantal overige landen op, zoals in het Verenigd Koninkrijk (23 procent groei), Polen (9 procent daling) en Griekenland en Oostenrijk (beide ongeveer 10 procent groei).

3. Regio’s

Binnen de noordelijke EU-regio zien we de groei voornamelijk uit het Verenigd Koninkrijk en Ierland komen. Binnen de zuidelijke EU-regio wordt de groei gestuwd door met name Italië. Griekenland is opvallend genoeg bijna viermaal zo groot in de kaasexport dan Spanje. Polen, dat 62 procent van de Oost-Europese uitvoer voor zijn rekening neemt, beïnvloedt de daling van Oost-Europa het meest.

Kaashandel Nederland

Nederland heeft zijn positie in de Europese kaasexport vorig jaar in vier van de vijf belangrijkste categorieën versterkt. Alleen in het Maasdammer-segment zien we dat het marktaandeel van Nederland terugloopt, ondanks dat het met 81 procent nog steeds heel hoog is. Als gevolg van de toename van de export zijn de marktaandelen van de overige categorieën als volgt ontwikkeld:

• Gouda ( 59,6 > 60,6 procent): een daling van de export richting Duitsland wordt opgevangen door hogere volumes richting België, Japan en Griekenland;

• Geraspte kaas (43,1 > 45,9 procent): groei wordt met name gerealiseerd in de grootste twee landen waar Nederland naar exporteert, Duitsland en België;

• Edam (30,1 > 31,8 procent): Duitsland laat als grootste importeur van Nederlandse Edam een sterke groei zien (33 procent). Vervolgens zijn Egypte en België grote stijgers; 

• Emmentaler (21,0 > 24,6 procent): zowel België (nr. 1 importeur) en Spanje (nr. 2), laten een groei van meer dan 20 procent zien. Hierna komen het Verenigd Koninkrijk en Spanje met weliswaar lagere volumes, maar toenames van respectievelijk 70 en 93 procent.

Het jaar van corona

Sinds kort is de gehele wereld geconfronteerd met het coronavirus, een van de grootste crises in jaren. Na de eerste weken kunnen we voorzichtig een eerste conclusie trekken: de verschillen tussen sectoren en kanalen zijn groot. Twee veelgenoemde sectoren waar harde klappen vallen zijn de (toeleveranciers van de) horecabranche en de bloembollensector. Daarnaast zijn er nog vele andere sectoren waar de impact op de business groot is, los van het feit dat de gezondheid van alle mensen in gevaar is. Hoewel de toekomst voor veel bedrijven onzeker is moeten we alle beschikbare data aangrijpen om de juiste maatregelen te nemen en sterker uit de situatie te komen. 

Mozzarellamarkt

Dit gezegd hebbende willen we afsluiten met een korte beschouwing van de mozzarellaexport in 2019. Deze export vanuit de EU-28 landen groeit al jaren gestaag. Van 2015-2019 is de toename 37 procent, met vooral een sterke stijging van 2015-2016. Maar ook 2018-2019 laat een gestage toename van het volume zien. Welke landen droegen hieraan bij? En hoe gaat dit er in 2020 uitzien?

De landen die de grootste groei laten zien zijn uiteraard te relateren aan de aanwezige spelers in de mozzarellamarkt. Glanbia (Verenigd Koninkrijk), Arla Foods (Denemarken) en verschillende Duitse spelers stuwen de groei van mozzarella in 2018-2019. Naast bovengenoemde partijen zetten ook de Nederlandse bedrijven Royal FrieslandCampina en Royal A-ware stappen in de mozzarellamarkt. Vanuit de inzet van deze spelers zou Nederland in 2020 een groei moeten kunnen laten zien in de export. De grote vragen zijn waar de extra productie naar toe zal gaan, en welke landen hier als eerste de juiste markten voor weten aan te boren.

Robert den Hertog is Industry Lead Zuivel bij Annual Insight.

Inzicht in productie en handelsstromen

De AnnualInsight Market Monitor biedt maandelijks inzicht in de landelijke productievolumes en internationale handelsstromen van belangrijke voedingsmiddelen, in een interactieve BI-omgeving. Daarmee krijgt de gebruiker de mogelijkheid de omvang van een markt te bepalen en zijn aandeel hierin. Ook groeimarkten en trends kunnen worden gesignaleerd, inclusief het aandeel van de gebruiker in de exportstroom naar bepaalde landen.

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 4 2020. Nog geen abonnee? Klik HIER en profiteer het eerste jaar van maar liefst 25% korting.