Snelheid fusies en overnames hangt af van kapitaal en marktsentiment

In de afgelopen jaren heeft er een consolidatieslag plaatsgevonden in de wereldwijde zuivelsector. De gecombineerde omzet van de grootste twintig zuivelbedrijven ter wereld steeg daardoor tussen 2016 en 2019 met 10 procent. De overnamedrang lijkt zich in de afgelopen jaren te concentreren bij slechts enkele spelers. Terwijl verschillende spelers (zoals onder andere het Franse concern Lactalis en de Canadese onderneming Saputo) doorzetten met de agressieve acquisitiestrategie, kiezen coöperaties zoals FrieslandCampina en het beursgenoteerde Nestlé ervoor om onderdelen af te stoten. 

Fusies en overnames: tweedeling

Hiermee wordt hiermee een duidelijke tweedeling zichtbaar in de groeistrategieën van de grote zuivelspelers. De groeistrategie van het Canadese Saputo, de nummer tien op de ranglijst van mondiale zuivelbedrijven zoals de Rabobank die jaarlijks opstelt, wordt gedreven door overnames die gericht zijn op uitbreiding van het marktaandeel, het volume en de portfolio. 

De tekst gaat verder onder de grafiek.

In 2019 deed het concern twee forse overnames: in februari van dat jaar werd het Britse Dairy Crest gekocht voor £ 975 miljoen en in oktober werden de activiteiten op het gebied van kaasspecialiteiten van Lion Dairy & Drinks in Australië overgenomen voor 280 miljoen Australische dollar. Eind 2017 had Saputo in Australië ook al Murray Gouldburn overgenomen, wat de sterke omzetstijging van Saputo in 2018 verklaart (zie grafiek 1).

Het bedrijf slaagt er echter niet in om de groei te vertalen naar een beter resultaat. Het operationele resultaat bij Saputo daalt, zowel absoluut als ten opzichte van de omzet. Deze druk op de winstgevendheid is vermoedelijk een belangrijke drijfveer voor de terughoudendheid van zuivelcoöperaties bij overnames. Aangezien de leden-melkveehouders de revenuen van dergelijke omvangrijke investeringen terug willen zien in de melkprijs. 

Marktsentiment

De belangrijkste voorwaarden voor het doorzetten van een overnamestrategieën zoals bij Saputo zijn in het algemeen voldoende toegang tot kapitaal en gunstige marktcondities. In de zuivelsector lijkt het sentiment van de markt, met de ontwikkeling van de melkprijs als indicator, de belangrijkste factor te zijn. 

Lees verder onder de grafieken.

Kapitaal is de afgelopen jaren relatief goedkoop geweest: de Euribor-rente ligt al sinds september 2014 onder het nulpunt, waardoor het voor banken goedkoop is geld uit te lenen. De marktcondities in de internationale zuivelsector fluctueren echter sterk. De melkprijs verkeerde in 2016 op een dieptepunt als gevolg door het afschaffen van de melkquota en de Russische handelsboycot. Deze druk op de zuivelmarkt heeft geleid tot een forse terugloop van de activiteit. Die trok weer aan in 2017, in lijn met de ontwikkeling van de melkprijs weer aantrok in 2017 (grafiek 2). 

In de eerste helft van 2020 lag het tempo van overnames iets lager dan in het jaar ervoor. Van een extreme afname, zoals in 2016 het geval was, lijkt nog geen sprake te zijn. 

Corona 

De relatief beperkte afname van het aantal merger & acquisition-deals in 2020 geeft vermoedelijk een vertekend beeld. M&A-trajecten gaan niet over één nacht ijs. De deals die in de eerste helft van 2020 plaatsvonden, zijn dus waarschijnlijk al voor het uitbreken van het coronavirus in gang gezet. In de eerste maanden van 2020 zijn er vermoedelijk ook weinig nieuwe trajecten in gang gezet, gelet op de forse daling van de zuivelprijzen (grafiek 3). Bovendien waren banken huiverig om geld uit te lenen, voordat zij het volledige effect van de pandemie konden inschatten. 

Nu de rook enigszins opgetrokken is, lijkt er weer interesse voor overnames te ontstaan. De ceo van Saputo noemde de pandemie in maart vorig jaar al een uitgelezen kans. In de verwachting dat noodlijdende concurrenten makkelijker en goedkoper kunnen worden overgenomen. Het lijkt er op dat het Canadese bedrijf deze zienswijze al in de praktijk heeft gebracht: in oktober 2020 werd bekend dat de Canadezen interesse hebben in de overname van de overige activiteiten van Lion Dairy & Drinks in Australië, nadat eerder een overnamebod à € 370 miljoen van het Chinese Megniu was geblokkeerd door de Australische overheid. 

De tekst gaat verder onder de foto.

Afstoten

Tegelijkertijd lijkt FrieslandCampina in 2021 verder te willen gaan met het afstoten van activiteiten: persbureau Bloomberg meldt althans dat de coöperatie hoopt het 50 procent aandeel in het Thaise Thai Advanced Food voor circa € 400 miljoen te verkopen. De verkoopopbrengst zou volgens dat bericht onder andere ingezet moeten worden voor de op handen zijnde reorganisatie. 

Dit suggereert dat de pandemie de eerder waargenomen trend, waarbij de groeistrategieën van grote zuivelbedrijven twee duidelijk te onderscheiden richtingen in gaan, slechts tijdelijk on hold heeft gezet. Nu de wereld begint te wennen aan de nieuwe realiteit zijn de bedrijven die zich richten op door acquisities gedreven groei weer geïnteresseerd in overnames. De spelers die onderdelen afstoten om zich te focussen op kerntaken, voorzien in die behoefte. 

Focus M&A

Wél is het mogelijk dat de focus van M&A verschuift. Want als gevolg van de coronacrisis zal het consumentengedrag vermoedelijk blijvend veranderen. Eens te meer zal het belang van organisatorische wendbaarheid en risicospreiding duidelijk worden. Het is in ieder geval duidelijk dat er voorlopig nog geen einde lijkt te komen aan de M&A-activiteit in de zuivelsector. 

Mathieu Geuskens is zuivelanalist bij Annual Insight.

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 1 2021. Nog geen abonnee? Klik HIER en profiteer het eerste jaar van maar liefst 25% korting.