Vier jaar Trump hindert Europese kaasexport niet

Terug naar 8 november 2016: Donald Trump wordt verkozen tot de 45ste president van de Verenigde Staten. In navolging van campagnebeloftes neemt de nieuwe president een protectionistisch standpunt in als het gaat om handel, onder andere met de Europese Unie. De dreigende taal uitte zich pas in oktober 2019 met de invoering van importtarieven op Europese exportproducten, waaronder kaas. Het effect van deze tarieven is lastig vast te stellen: enkele maanden na de invoering werd de wereld getroffen door een pandemie die wereldwijd consumptiepatronen en handelsstromen veranderde. 

Eerste jaren Donald Trump

In de eerste jaren van het presidentschap van Trump lijkt de ‘America First’-mentaliteit echter geen significante invloed te hebben gehad op de consumptiepatronen en op de import van de Verenigde Staten: het volume van de Europese kaasexport blijft op het hoge niveau van 2015 en 2016 en de toename van de gemiddelde kiloprijs wordt al ingezet in 2018, vóór invoering van de hogere tarieven (zie grafiek 1).

Gouda 

Geen van de vijf grootste kaasexporteurs gaat er qua volume significant op achteruit tijdens het presidentschap van Trump. Nederland en Frankrijk zien het gemiddelde volume licht inzakken, maar dit wordt vrijwel volledig gedreven door de volumedaling in coronajaar 2020. In de eerste jaren onder Trump (2017-2019) liggen de volumes licht hoger dan in de jaren ervoor. Zo groeit de export van Gouda, de belangrijkste exportkaas van Nederland naar de Verenigde Staten, sterk tijdens het presidentschap van Trump. Het gemiddelde exportvolume stijgt van 5,7 miljoen kilo per jaar onder Obama naar 7,3 miljoen kilo ten tijde van de Trump-jaren. 

De Italiaanse export, gedreven door Parmezaan en Pecorino, groeit met circa 6 procent door een toegenomen vraag naar Parmezaan. Bovendien zien de vier grootste exporteurs de gemiddelde exportprijs toenemen, voornamelijk door een toegenomen aandeel van duurdere kazen in de totale export. 

Kwaliteitskazen 

Als we de export op productniveau bekijken, zien we dat kwalitatief hoogwaardige kazen ten tijde van de Trump-periode aan aandeel winnen ten opzichte van kazen die niet onder specifieke namen geëxporteerd worden. Zo stijgt het gemiddelde jaarlijkse exportvolume van Grana Padano en Parmezaan met bijna 10 procent in vergelijking met het Obama-tijdperk – ondanks de importtarieven die Trump doorvoerde en de coronacrisis. 

De gemiddelde Europese export van Gouda stijgt onder Trump met 2,9 miljoen kilo, oftewel 44,7 procent, waarbij het aandeel van Nederland toeneemt ten opzichte van de Duitse export van Gouda. Dit impliceert dat de Amerikaanse consument vaker kiest voor de Gouda-natuurkaas die Nederland exporteert en minder voor de Duitse folievariant. Deze toegenomen vraag naar kwaliteitskazen lijkt ook ten grondslag te liggen aan de stijging van de gemiddelde exportprijs van de grootste Europese kaasexporteurs, welke z

Luxeproduct

De importtarieven van president Trump lijken weinig invloed te hebben gehad op de vraag naar Europese kaas in de Verenigde Staten. Verschillende economen gaven al aan dit te verwachten: Europese kazen zijn voor de Amerikaanse consument veelal een luxeproduct dat niet snel vervangen kan worden door een lokaal geproduceerd alternatief, waardoor de importtarieven vooral gevoeld worden aan de kassa in Amerikaanse winkels. Toch verwachten Brusselse diplomaten geen plotselinge verandering na het aantreden van Joe Biden: een van de manieren waarop de nieuwe president de Amerikaanse economie wil aanjagen is met de slogan ‘Buy American’. 

Mathieu Geuskens is zuivelanalist bij Annual Insight.

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 2 2021. Nog geen abonnee? Klik HIER en profiteer het eerste jaar van maar liefst 25% korting.