Zuivel en kaas uitschieters in biologische speciaalzaken

Nederland telt 11.500 versspeciaalzaken en 315 biologische speciaalzaken. Bijna een derde van deze winkels valt onder de formule Ekoplaza (82 winkels) of Odin (24 winkels). De speciaalzaken zagen vorig jaar hun omzet toenemen naar in totaal € 327,4 miljoen, een kleine plus van 1,8 procent. De trend vormt een keerpunt; tussen 2015 en 2018 nam de biologische omzet van speciaalzaken sterk af, van € 340 miljoen naar € 321,6 miljoen. Dit kwam deels door een afname van het aantal biologische speciaalzaken. Naast stevige concurrentie van de supermarkten sloten kleinere winkels hun deuren vanwege leeftijd van de ondernemers. 

Zuivel en kaas vormen met 5 procent groei de uitschieters in de verkoop van biologische versproducten in de speciaalzaak. Deze winkels verkochten in 2019 voor € 42,3 miljoen aan zuivel en kaas tegenover € 40,3 miljoen in 2018.  

Zuivel en kaast in supermarktkanaal 

Supermarkten (5.622 winkels) zijn het belangrijkste verkoopkanaal voor biologische producten. De totale omzet van biologische producten in de supermarkt is in 2019 met 4,9 procent gestegen naar € 883,9 miljoen. In 2018 was dit € 842,7 miljoen. Het aandeel biologische voeding in de supermarkt komt daarmee op 3,21 procent. 

Was biologische zuivel volgens cijfers van IRI in 2018 nog goed voor een omzet van € 152,8 miljoen, vorig jaar klom de biologische zuivelverkoop naar € 158,6 miljoen. Dit betekent een marktaandeel biologisch van 4,07 procent in de categorie zuivel. 

Bionext constateert dat het prijsverschil tussen gangbare en biologische producten kleiner is geworden. In veel gevallen werden biologische producten goedkoper dan A-merken. Daarnaast ontstaat er in het biologische segment naast ‘basic bio’ ook ruimte voor biologische producten met toegevoegde waarde. 

Discounters

Discounters Aldi en Lidl hebben in Nederland in 2019 aan totaal marktaandeel ingeleverd. Het marktaandeel van Lidl daalde van 10,9 procent in 2018 naar 10,7 procent. Het marktaandeel van Aldi zakte van 6,8 procent naar 5,9 procent. Lidl brengt vooral biologisch eigen merken en ging vorig jaar samenwerken met het Bioland-keurmerk, een extra kwaliteitsnorm boven op het EU-biologisch keurmerk. 

Aldi geldt in Duitsland als de grootste aanbieder van biologisch en wil deze positie verder versterken. De formule claimt 26 procent aandeel biologisch in het totale assortiment. Hoewel omzetresultaten van Aldi en Lidl niet worden meegenomen in de cijfers van de Nederlandse supermarkten ligt er in Nederland een duidelijke nadruk op biologisch.

Het segment foodservice blijft achter op het aandeel biologisch in retail, onderzocht Stichting EKO. De belangrijkste drempels zijn: een beperkt aanbod en een gebrek aan kennis. Biologisch groeide in bijna alle marktsegmenten, behalve bij On the move en in Catering (-10 procent). De krimp komt hier vooral door een forse omzetdaling van biologische zuivel (-12 procent). 

Flevoland

Flevoland blijft ook in 2019 Nederlands kampioen biologisch areaal met 12.496 hectare (inclusief in omschakeling), goed voor een areaalaandeel van 14 procent. Er zijn enkele redenen waarom het percentage biologisch areaal zo hoog is in Flevoland. Ten eerst speelt de vruchtbare kleigrond, die voor een lage onkruiddruk zorgt, een belangrijke rol. Ook het feit dat er inmiddels veel biologische boeren in Flevoland zitten, zorgt ervoor dat gangbare boeren makkelijker omschakelen. De groei in Flevoland, maar ook in de andere provincies komt met name van biologische boeren die verder uitbreiden. Friesland en Zeeland laten de hoogste groeicijfers zien. In Friesland komt die groei met name tot uiting in een stijging van het aantal biologische melkveehouders. 

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 10 2020. Nog geen abonnee? Klik HIER en profiteer het eerste jaar van maar liefst 25% korting.