‘Duurzame zuivel is niet duurzaam voor de boer'
Duurzame zuivel pakt niet duurzaam uit voor de boer. Voor het verkorten van de keten ofwel directe samenwerking tussen retailer en boer lijkt in de Nederlandse situatie geen draagvlak en onvoldoende marktvolume te zijn.
Dit is een van de uitkomsten van het project ‘Houdbare melk’ van Netwerk Grondig. Aan de hand van het COP-PP-model (Cost of Production plus Profit) werd in dit project een objectieve berekening van de opbrengstprijs voor duurzame zuivel gegeven.
Naar Brits model
Netwerk Grondig heeft contact gezocht met een groep melkveehouders in het Verenigd Koninkrijk, die al twaalf jaar werken met het COP-PP-model. Britse melkveehouders en retailers maken hierbij afspraken over duurzaamheidseisen voor zuivel en de vergoeding daarvoor wordt modelmatig objectief berekend en uitbetaald.
De Britse organisatie Promar heeft in opdracht van het projectteam een COP-PP-model gemaakt voor de Nederlandse situatie. Duurzaamheidseisen worden vertaald in een toeslag boven op de gemiddelde kostprijs van een groep melkveehouders. Inzicht in het totale kostenplaatje geeft melkveehouders een sterker uitgangspunt bij onderhandelingen met de afnemer van de melk.
Duurzame zuivel: geen transparant verdienmodel
Duurzame zuivelstromen zijn niet duurzaam voor de boer, blijkt uit de rapportage voor de Nederlandse situatie. Voor het verkorten van de keten ofwel directe samenwerking tussen retailer en boer lijkt in de Nederlandse situatie geen draagvlak en onvoldoende marktvolume te zijn.
Concentratie van retailers bij enkele inkooporganisaties maakt dat zij gezamenlijk zuivel inkopen met weinig differentiatie in melkstromen. Sinds twee jaar is de binnenlandse zuivelmarkt enorm veranderd. Zo is zuivelaar FrieslandCampina in de markt gestapt met de On the Way to Planet Proof-melkstroom en hanteert Jumbo Beter Leven 1 ster-zuivel.
Duurzame melkstromen hebben geen transparant en duurzaam verdienmodel voor de boer. De extra kosten die boeren moeten maken om duurzaamheidscriteria in hun bedrijf te implementeren worden niet onafhankelijk berekend en niet volledig uitbetaald, is de conclusie van het project Houdbare Melk.
Eindrapportage
Op de website van Netwerk Grondig is de Eindrapportage Project Houdbare Melk te downloaden evenals het COP-PP-model voor de Nederlandse melkveehouderij, ontwikkeld door het Britse Promar. Projectpartners zijn Milieudefensie en Living Lab Fryslân.