'Goede stalverlichting is gunstig voor melkproductie'
Goede stalverlichting is gunstig voor de melkproductie. Een regime van zestien uur licht van minimaal 150 tot 200 lux, gevolgd door acht uur donker heeft eveneens een positieve invloed op de vruchtbaarheid en het dierenwelzijn van melkvee, stelt Eric Pijnappels, projectleider Bouw bij DLV Advies.
“Met goede stalverlichting kun je daglicht bij koeien simuleren. Als licht de beperkende factor is, kan meer licht de melkproductie laten stijgen. In de praktijk is dat niet altijd zo, omdat er ook andere beperkingen zijn. Licht is daarmee een van de factoren die bij staloptimalisatie moeten worden meegenomen”, aldus de projectleider. Hij verwijst hierbij naar onderzoek van WUR en TNO en buitenlands onderzoek.
Goede stalverlichting, beter zicht
Bij een slechte verlichting heeft de melkveehouder bovendien een slechter zicht bij de dagelijkse werkzaamheden in de stal. De kans is groter dat hij dan gezondheidsproblemen bij koeien niet ziet, zoals een afwijkende kleur van de mest, witvuilen of bloedgang.
Lichtplan voorkomt schaduweffecten
Het opstellen van een goed lichtplan waarbij rekening wordt gehouden met de hoogte, de constructie en de obstakels van de stal zorgt voor voldoende licht en een gelijkmatige lichtverspreiding. Koeien gaan zich dan ook beter verspreiden.
Een slechte verdeling van armaturen over de stal is storend voor de melkveehouder, aldus Pijnappels. “Veehouders moeten bij het opstellen van een lichtplan goed kijken naar de verdeling van armaturen. Door obstakels in de stal is het bij een laag aantal armaturen Iastig om schaduweffecten eruit te krijgen.”
Minder stroom
Ook het stroomverbruik is gunstig bij een goede stalverlichting. Melkveehouders kunnen met ledverlichting 30 tot 60 procent energie besparen. Ledverlichting in een donkere stal scheelt 2.500 tot 3.000 branduren per jaar.
Het aantal branduren hangt af van of een melkveehouder met een robot melkt of in een melkstal, maar ook wanneer hij begint met melken en hoe vroeg de verlichting dan aangaat. Weidegang is niet bepalend voor het aantal branduren. Op veel weidebedrijven gaan de koeien ‘s avonds niet naar buiten; dan gaat ook daar de verlichting aan.
De Energie-investeringsaftrek (ElA) en duurzaamheidsprogramma’s van zuivelfabrieken – regelingen die stimuleren om energiebesparende maatregelen in te voeren – kunnen melkveehouders helpen bij het overschakelen op ledverlichting.
Experimenten met rood licht
Experimenten met rood licht in de stal tonen aan dat melkvee dit licht nauwelijks waarneemt en daardoor niet in de nachtrust wordt gestoord, blijkt uit onderzoek. De melkveehouder kan het rode ledlicht in de armaturen gebruiken om in de donkere periode een controleronde uit te voeren, zonder de hormonale balans van de koe te verstoren.
Het gebruik van rood licht in de melkveehouderij voegt volgens Pijnappels niet altijd iets toe. “Het is wel aan te raden om verlichting bij bijvoorbeeld de melkrobot of afkalfstal ‘s nachts enigszins af te schermen van de rest van de stal, zodat de overige koeien niet worden gestoord in het dag- en nachtritme.”