KoeMonitor borgt diergezondheid en dierwelzijn
De Nederlandse zuivelsector krijgt wereldwijd veel erkenning voor de hoge kwaliteit van zijn producten. Om de hoge standaard vast te kunnen houden werkt de sector voortdurend aan verbetering van de diergezondheid, het dierenwelzijn en de voedselveiligheid. In dat verband komt vanaf 2020 KoeMonitor beschikbaar.
Tekst: René van Buitenen
Melk moet volgens de wet afkomstig zijn van dieren die in een goede algemene gezondheidstoestand verkeren. (Foto: NZO)
ZuivelNL, de ketenorganisatie van de zuivelsector, introduceert komend jaar KoeMonitor. Dat is een nieuwe systematiek om de diergezondheid, het dierenwelzijn en de voedselveiligheid in de melkveehouderij te borgen. KoeMonitor komt vanaf januari 2020 beschikbaar voor alle zuivelondernemingen in Nederland. Zij kunnen daarmee aantonen dat de melk die hun veehouders leveren en die zij verwerken, voldoet aan de wettelijke eisen.
Producenten van voedingsmiddelen moeten voldoen aan de eisen zoals die zijn vastgelegd in nationale en in Europese verordeningen. Voor melkveehouders en zuivelondernemingen geldt onder meer de EU-hygiëneverordening; die bevat gezondheidsvoorschriften voor de productie van rauwe melk. Rauwe melk moet afkomstig zijn van dieren die geen symptomen vertonen van een besmettelijke ziekte die via melk op de mens kan worden overgebracht. Ook moet melk volgens de wet afkomstig zijn van dieren die in een goede algemene gezondheidstoestand verkeren, geen ziekteverschijnselen vertonen die zouden kunnen resulteren in besmetting van de melk en die niet lijden aan aandoeningen van de voortplantingsorganen waarbij afscheiding plaatsvindt, aan darmontsteking waarbij diarree en koorts optreden of aan een zichtbare uierontsteking.
De zuivelsector heeft daarnaast te maken met de EU-controleverordening/Officiële Controle Verordening. Die schrijft voor waaraan de officiële controle van voor menselijke consumptie bestemde producten moet voldoen.
KoeMonitor: aantoonbaar goede voedselproductie
KoeMonitor is een systematiek waarmee producenten van zuivelproducten volgens ZuivelNL kunnen aantonen dat zij voedsel produceren volgens de wettelijke eisen. KoeMonitor omvat verschillende onderdelen die aantonen dat de regels voor diergezondheid, het dierenwelzijn en de voedselveiligheid van melk in de melkveehouderij worden nageleefd (borgen) en dat uitsluitend melk van gezonde koeien wordt verwerkt tot levensmiddelen. Ook geeft KoeMonitor invulling aan nationale wetgeving, zoals bepaalde onderdelen van de Regeling diergeneesmiddelen, de Regeling Diergeneeskundigen en aan een aantal bovenwettelijke eisen van de kwaliteitssystemen van zuivelondernemingen.
Bundeling
De bestaande management- en borgingssystemen die daar nu nog voor worden gebruikt zijn in KoeMonitor gebundeld. Hierdoor vervalt de overlap en ontstaat er een efficiëntere en transparantere werkwijze voor melkveehouders, dierenartsen en de zuivelindustrie.
KoeMonitor is ontwikkeld door belangenorganisaties van melkveehouders (LTO en NMV) en zuivelondernemingen (NZO), in samenspraak met de organisaties van dierenartsen (KNMvD en CPD).
KoeMonitor: drie onderdelen
KoeMonitor omvat drie onderdelen: KoeData, KoeAlert en KoeKompas.
KoeData is de nieuwe naam voor de Continue Diergezondheidsmonitor. Dat geeft elk kwartaal op basis van objectieve data inzicht in de diergezondheid op het melkveebedrijf en daarmee in het risico dat er attentiekoeien aanwezig kunnen zijn.
KoeAlert geeft inzicht in het herkennen van attentiekoeien. Bij een KoeAlert beoordeelt een dierenarts minimaal eenmaal per jaar het proces van herkennen van attentiekoeien en uithouden van melk van deze koeien. KoeData en KoeAlert geven invulling aan de EU-hygïeneverordening 853. Die bepaalt dat veehouders alleen melk van gezonde koeien mogen leveren en dat levensmiddelenbedrijven alleen melk van gezonde koeien mogen ophalen en verwerken tot voedingsmiddelen.
KoeKompas bestaat al geruime tijd als managementinstrument en is door verschillende zuivelondernemingen inmiddels in de leveringsvoorwaarden opgenomen. Hiermee werken melkveehouders samen met hun dierenarts aan de verdere verbetering van de gezondheid en het welzijn van de veestapel. Tijdens een (geprotocolleerd) bedrijfsbezoek door een hiervoor opgeleide dierenarts worden de stand van zaken en de mogelijke risico’s op gebied van diergezondheid en dierenwelzijn op het bedrijf in kaart gebracht en voorzien van adviezen. KoeKompas laat zien wat goed gaat, waar mogelijke risico’s liggen en wat nog beter kan in de bedrijfsvoering.